Wat Zijn Feminized Wietzaadjes?

Luke Sumpter

Cannabisjournalist En Gezondheidswetenschapper

Luke Sumpter

Bijgewerkt op: Oktober 25, 2020

Op de huidige markt kun je diverse soorten wietzaden vinden, namelijk feminized, autoflowering en reguliere zaden. Maar wat zijn feminized zaadjes en hoe verschillen ze van reguliere en autoflowering exemplaren? We lopen deze vragen allemaal met je door, waarbij we ingaan op de voor- en nadelen ervan en wat je moet weten als je gefeminiseerde zaden kweekt.

Wat zijn feminized wietzaadjes?

Van alle soorten wietzaadjes zijn feminized zaden de populairste soort. Bijna elke kweker in Europa (95%) gebruikt ze om er wietplanten mee te kweken. En daar zijn goede redenen voor.

Ten eerste komen uit gefeminiseerde zaden alleen maar vrouwelijke planten tevoorschijn, of in ieder geval in 99% van de gevallen. Dit is belangrijk, omdat alleen vrouwtjes goede toppen ontwikkelen. Mannelijke planten zijn in dat opzicht niet heel nuttig. Met feminized zaden kun je wiet kweken zonder dat je je zorgen hoeft te maken dat er mannetjes opduiken. Het is echter niet altijd zo makkelijk geweest. Sterker nog, gefeminiseerde wietzaadjes kwamen pas eind jaren negentig op de markt. Voor die tijd waren reguliere wietzaden de standaard.

Met deze reguliere zaden als standaard was het kweken van wiet niet alleen minder handig, maar ook minder efficiënt. Dit omdat bij reguliere zaden de kans 50/50 is dat een zaadje zich ontwikkelt tot een mannelijke of een vrouwelijke plant. Je wilt echter niet dat mannetjes je vrouwtjes bestuiven, omdat de vrouwelijke planten daardoor zaden gaan ontwikkelen en je toppen van slechte kwaliteit krijgt. Daarom moet je de mannelijke wietplanten vroegtijdig identificeren en verwijderen. Met gefeminiseerde zaden heb je al dat gedoe niet. En omdat al je planten hiermee toppen opleveren, is je kweek uiteindelijk twee keer zo efficiënt.

Zijn feminized wietzaadjes hetzelfde als fotoperiodieke wietzaden?

Als het gaat over wiet, haalt men de termen feminized en fotoperiode vaak door elkaar. Toch betekenen ze niet hetzelfde. Feminized zaden groeien gegarandeerd uit tot vrouwelijke planten en fotoperiodieke wietzaden brengen wietplanten voort waarvan de bloei afhankelijk is van veranderingen van de lichtcyclus.

Feminized zaden kunnen dus fotoperiodiek zijn, maar dat hoeft niet per se. Een autoflowering soort kan bijvoorbeeld gefeminiseerd zijn, maar is niet fotoperiodiek. Dit komt doordat de bloeifase bepaald wordt door de leeftijd van de plant en niet door lichtcycli. Reguliere zaden kunnen wel fotoperiodiek zijn, maar niet gefeminiseerd, omdat ze mannelijke planten voort kunnen brengen.

Op de huidige markt is de combinatie van gefeminiseerd en fotoperiodiek het populairst. Veel wietkwekers noemen fotoperiodieke zaadjes daarom ook wel "feminized zaden". Ze hebben als het ware een nieuwe betekenis aan de term gegeven. Voor de meeste kwekers verwijst "feminized" dus naar zaden die niet alleen vrouwelijke planten voortbrengen, maar die ook afhankelijk zijn van de fotoperiode. Kortom, technisch gezien zijn het twee verschillende termen, maar inmiddels worden ze door elkaar gebruikt.

Plantengeslachten: mannelijke versus vrouwelijke planten

We hebben het er al een beetje over gehad, maar het belangrijkste verschil tussen vrouwelijke en mannelijke planten is dat de vrouwtjes toppen krijgen en de mannetjes stuifmeel. Soms krijg je ook interseksuele of hermafrodiete planten. Deze hebben zowel toppen als zaden en zaaddozen. Maar hoe kun je precies een vrouwelijke plant van een mannelijke onderscheiden? Met feminized zaden kom je waarschijnlijk nooit een mannetje tegen, maar toch is het handig als je weet hoe je ze kunt herkennen. Hier zijn een paar punten waar je op kunt letten:

• Ongeveer zes weken na de ontkieming zijn de geslachtsorganen van je wietplanten ontwikkeld. Vanaf dat moment kun je ook het geslacht ervan bepalen. Bij de punten waar de takken en stengel samenkomen, krijgen de vrouwtjes piekerige haartjes. Dit zijn de stampers die uit een kleine traanvormige peul (de kelk) steken.

• De mannetjes hebben daarentegen kleine stuifmeelzakjes, waar geen stamperharen aan de bovenkant uit steken.

• Een plant is hermafrodiet als deze zowel stuifmeelzakjes als stampers heeft. Je kunt deze wietplant het beste als een mannetje behandelen en verwijderen, tenzij je graag zaden wilt.

• Mannetjes worden over het algemeen wat steviger dan vrouwtjes van dezelfde soort. Hun steel is dikker en ze hebben minder bladeren.

Waarom je (waarschijnlijk) geen mannelijke wietplanten wilt

Als je net als de meeste hobbykwekers je eigen wiet kweekt om te roken, te vapen enz., dan heb je geen belang bij mannelijke planten. Zoals we eerder zeiden, produceren alleen de vrouwtjes toppen. Mannetjes ontwikkelen enkel stuifmeelzakjes. Hierdoor zijn mannelijke planten voor de meeste kwekers minder gewenst of zelfs nutteloos. "Maar wat is dan het nut van reguliere zaden?", vraag je je misschien af. Nou, aangezien je bestoven vrouwtjes nodig hebt om zaadjes te verkrijgen voor veredeling, zijn mannelijke planten vereist. Bovendien zijn sommige gewilde old-school soorten niet beschikbaar in gefeminiseerde vorm.

Voor- en nadelen van feminized zaadjes

We gaan het hieronder hebben over de voor- en nadelen van feminized zaden en tot in detail bespreken wat je er wel en niet mee kunt doen.

Feminized zaden: de voordelen

Zoals we eerder in dit artikel hebben aangegeven, bieden feminized wietzaadjes tal van voordelen. Laten we snel bespreken wat deze pluspunten precies inhouden.

1. Ze zijn kosteneffectief

   Omdat vrijwel al je planten (99%) vrouwelijk worden, kun je het maximale uit je kweekruimte halen. Bij reguliere soorten gooi je op een gegeven moment ongeveer de helft weg en verspil je dus kostbare ruimte, voedingsstoffen en tijd.

2. Je kunt vroeg beginnen met trainen

   Omdat je er zeker van bent dat je planten vrouwelijk zijn, kun je vroeg beginnen met trainen. Dit wordt ook voor veel trainingstechnieken aanbevolen, waaronder LST (Low Stress Training). De reden hiervoor is dat volwassen planten broos zijn en gemakkelijk kunnen breken. Bij reguliere zaden daarentegen moet je zes weken wachten voordat je weet of je een plant wel of niet kunt houden. Deze wachttijd zorgt ervoor dat de trainingsomstandigheden minder optimaal zijn.

3. Geen geslachtsbepaling en selectie van planten

   Beginnende telers hebben waarschijnlijk nog niet de ervaring om mannetjes en vrouwtjes van elkaar te onderscheiden. Naast het feit dat je niet het geslacht van je planten hoeft te bepalen, hoef je je ook geen zorgen te maken dat mannelijke planten je vrouwtjes bestuiven. Feminized wietzaden zijn daarom over het algemeen gemakkelijker en besparen je een hoop werk.

4. Feminized zaden als alternatief voor klonen

   Het kweken van wiet met klonen is niet voor iedereen weggelegd. Deze kunnen bijvoorbeeld besmet raken of last krijgen van ongedierte. Soms kun je waar je woont niet eens klonen krijgen, terwijl zaden gewoon met de post worden geleverd. Dit maakt het gebruik van feminized zaadjes een goede optie voor het kweken van je favorieten.

5. Veel verschillende soorten op de huidige markt

   Feminized zaden zijn tegenwoordig veruit de meest voorkomende soort zaadjes. Bovendien zijn er talloze soorten waar je uit kunt kiezen. De kans is groot dat je een soort kunt vinden die heerlijk smaakt, precies goed voelt en die goed kan gedijen in jouw klimaat. Je hebt daarentegen veel minder keuze als het om reguliere wietzaadjes of klonen gaat.

6. Vervaardigd met extreem veel zorg en deskundigheid

   Gefeminiseerde wietzaadjes van betrouwbare bronnen, zoals Zamnesia, zijn door experts en met superieure genen veredeld. Deze zaden hebben de beste kiemkracht. Bovendien heeft men ze zo veredeld dat de beste eigenschappen van de soort naar voren komen en ze tegelijkertijd de hoogst mogelijke opbrengst geven.

   Hoewel reguliere zaden van nature niet slechter zijn, is de kans wel groter dat de kwaliteit ervan in het geval van onbekende bronnen twijfelachtig is. Ook zijn reguliere wietsoorten vaak oudere, old-school soorten. Deze zijn, in tegenstelling tot modernere feminized strains, vaak minder verfijnd en bijvoorbeeld niet veredeld voor veel kracht.

7. Opbrengsten zijn groter dan die van autoflowering soorten

   Feminized soorten en fotoperiodieke strains in het algemeen bieden door hun omvang een grotere opbrengst dan autoflowers. In vergelijking met reguliere zaden kun je bovendien twee keer zoveel wietplanten met toppen in je ruimte kweken.

Feminized zaden: de nadelen

Ondanks dat ze veel positieve eigenschappen hebben, is niet alles aan deze zaden perfect. Laten we hun nadelen eens nader bekijken.

1. Ongeschikt voor veredelingsprogramma's/zaadproductie

   Omdat er geen mannelijke planten zijn om de vrouwtjes te bestuiven, zijn gefeminiseerde zaden ongeschikt voor veredeling en het verkrijgen van zaden.

2. Feminized zaden van lage kwaliteit kunnen hermafrodiet worden

   Door de manier waarop ze zijn gemaakt (we gaan hier later op in), kunnen feminized wietzaden van lage kwaliteit gemakkelijk interseksueel worden.

3. Moeilijker te kweken dan autoflowering soorten

   Gefeminiseerde wietplanten zijn net als reguliere soorten afhankelijk van aanpassingen in het verlichtingsschema om van groeifase te veranderen. Autoflowering soorten daarentegen gaan automatisch bloeien bij een consistent lichtschema. Het kweken van feminized wietzaden is ingewikkelder, omdat je bij binnenkweek de lichtcycli moet veranderen en bij buitenkweek rekening moet houden met plant- en oogsttijden. Gefeminiseerde zaden zijn daarom voor beginnende kwekers minder geschikt.

Hoe worden zaden feminized?

Er zijn verschillende technieken om gefeminiseerde zaden te verkrijgen. Laten we eens kijken naar de meest voorkomende methoden:

1. De plant stress bezorgen (rodelisatie)

Je kunt ervoor zorgen dat een vrouwelijke plant interseksueel wordt door haar stress te laten ervaren (rodelisatie). Dit is een klassieke methode om feminized zaden te verkrijgen. Kwekers doen dit meestal door de lichtcycli tijdens de bloei te onderbreken, waardoor de plant stuifmeel gaat produceren. Als je vervolgens een vrouwtje met het hermafrodiete stuifmeel bestuift, ontwikkelt deze wietplant zaadjes. Deze zaden hebben echter geen mannelijke chromosomen en zijn daarom altijd 100% vrouwelijk.

2. Sproeien met een colloïdale zilveroplossing

De meeste breeders besproeien hun vrouwtjes met colloïdaal zilver om gefeminiseerde zaden te krijgen. Er is hierbij geen sprake van genetische modificatie en ook interseksuele eigenschappen worden niet overgedragen. Voor deze methode mengt de veredelaar water met zilverdeeltjes. Het zilver onderdrukt het bloeihormoon ethyleen, waardoor de plant mannelijke bloemen met stuifmeelzakjes gaat ontwikkelen. Omdat er geen mannelijke planten bij betrokken zijn, hebben de wietplanten alleen vrouwelijke genen en resulteert de bestuiving in gefeminiseerde zaden.

3. Sproeien met zilverthiosulfaat

Sommige breeders gebruiken zilverthiosulfaat als alternatief voor colloïdaal zilver. Het werkt op dezelfde manier, alleen de planten veranderen wel van geslacht en worden dus mannelijk, maar zonder het nadeel van mannelijke genen. Sommige veredelaars zeggen dat feminiseren met zilverthiosulfaat beter is, omdat de genen met deze methode stabieler blijven.

Kun je thuis feminized wietzaadjes maken?

Kun je thuis ook gefeminiseerde zaden verkrijgen? Jazeker! Dit is wat je moet doen:

1. Koop colloïdaal zilver. Dit is wijdverbreid verkrijgbaar, omdat het ook een voedingssupplement is. Je kunt het online, in gezondheidswinkels of op een e-commerce website kopen. Zorg ervoor dat je echt colloïdaal zilver aanschaft en dat het een concentratie van 30 PPM of meer heeft.

2. Kies een vrouwtje waar je feminized zaden van wilt krijgen. Schakel vervolgens met je verlichting over op een bloeischema. Besproei de toppen elke dag gedurende 3-4 weken totdat je stuifmeelzakjes open ziet gaan. Je kunt alle toppen besproeien of slechts één, wat je maar wilt. Denk er wel om dat je de exemplaren die je met zilver hebt besproeid niet rookt!

3. Daarna kun je het gefeminiseerde stuifmeel oogsten. Verwijder de stuifmeelzakjes en laat ze een week drogen. Je kunt ze ook in een afsluitbaar zakje doen, zodat je ze op kunt bergen.

4. Kies een vrouwtje dat je graag wilt bestuiven. Schud het zakje met stuifmeel een beetje, zodat het pollen loskomt. Smeer vervolgens voorzichtig met een verfkwastje het gefeminiseerde stuifmeel op de plekken waar de toppen komen. Je kunt alle toppen bestuiven, maar ook één of twee.

5. Wacht zes weken tot de zaden van de plant vallen. Je kunt de zaadjes meteen gebruiken of ze langdurig op een koele en droge plaats bewaren.

Bedenk wel of het echt de moeite waard is om feminized zaden te maken. Tegenwoordig zijn er namelijk voor elke smaak en voorkeur ook gefeminiseerde zaadjes op de markt te verkrijgen. In vergelijking met hun reguliere tegenhanger heb je met feminized zaden meer waar voor je geld, ook als je de bespaarde tijd en moeite buiten beschouwing laat. Als je echter nieuwsgierig bent en wilt experimenteren, kun je uiteraard tevens zelf zaadjes maken!