Wat Is Het Entourage Effect?

Als je van wiet houdt, heb je waarschijnlijk al wel van THC en CBD gehoord: van de ene word je stoned, terwijl de andere meer voor holistische doeleinden wordt gebruikt. Echter is wiet en haar bestanddelen veel complexer dan dat. Deze plant is misschien wel het oudste gewas in onze geschiedenis en bevat talloze verschillende actieve stoffen, elk met een uniek werkingsmechanisme en het vermogen om nieuwe effecten teweeg te brengen.

Onderzoek toont aan dat stoffen zoals THC en CBD, maar ook terpenen, synergistisch kunnen werken (of interageren) op manieren die hun effecten kunnen veranderen, versterken of temperen. Deze theorie staat bekend als het entourage effect en kan een sleutelrol spelen bij de unieke effecten van de plant. Hieronder bespreken we het entourage effect (een theorie die teruggaat tot de jaren negentig) en beoordelen we in hoeverre het ons kan helpen bij de manier waarop we wiet gebruiken.

Het entourage effect: een van de grote mysteries van wiet

De term “entourage effect” werd bedacht door dr. Raphael Mechoulam. De inmiddels overleden Mechoulam wordt vaak genoemd als een van de grootste cannabiswetenschappers ooit, dankzij de isolatie en zorgvuldige studie van stoffen zoals THC en CBD. In 1998 ontdekte Mechoulam samen met Shimon Ben-Shabat en een team van andere wetenschappers dat glycerol, een structurele component van vetzuren, de activiteit van 2-AG zou kunnen versterken. 2-AG is een van de belangrijkste cannabinoïden die van nature in het lichaam worden geproduceerd (Ben-Shabat et al., 1998).

Hoewel je met dit feit misschien niet veel indruk zult maken tijdens een avondje stappen, betekende het veel voor Mechoulam en zijn team, maar ook voor de wetenschappers die in hun voetsporen zouden treden. Uit dit onderzoek blijkt namelijk dat de werking van endocannabinoïden kan worden veranderd door de aanwezigheid van andere verbindingen; in het bovenstaande geval door zoiets eenvoudigs als glycerol. Hieruit kwam de theorie van het entourage effect voort; een van de meest besproken onderwerpen met betrekking tot wiet.

Meer dan alleen THC: CBD en terpenen

Sinds THC in 1964 werd geïdentificeerd als een hoofdbestanddeel van hasj (Gaoni & Mechoulam) en de CB1 receptor als het belangrijkste biologische doelwit (Devane et al., 1988), wordt THC beschouwd als de 'sleutel' om de wietplant en haar eigenschappen te begrijpen. Door het hoofdbestanddeel van een plant te begrijpen, zou je immers een redelijk goed begrip moeten krijgen van hoe je die plant kunt gebruiken voor een optimaal effect, toch? Was het bij wiet maar zo eenvoudig.

De bevindingen van Ben-Shabat en Mechoulam legden de basis voor een theorie die in de kern hierop neerkomt: de cannabinoïden die aanwezig zijn in wiet en het menselijke endocannabinoïdesysteem, afgekort ECS, kunnen synergistisch met elkaar en/of met andere verbindingen samenwerken en daardoor verbeterde, verminderde of gewijzigde effecten opleveren. Daarom zou het bestuderen van alleen THC niet de beste manier zijn om een plant met zoveel bijzondere chemische bestanddelen te begrijpen.

Sinds het opstellen in 1998 is de theorie van het entourage effect een hot topic bij cannabiswetenschappers en wietfans geworden. Aan de ene kant hebben wetenschappers zoals dr. Ethan Russo uitgebreide studies gepubliceerd (Russo, 2011; Russo & Guy, 2006) waarin ze de mogelijke manieren bestuderen waarop cannabinoïden, terpenen en andere stoffen kunnen interageren, zowel in de plant als in je lichaam. In ‘Taming THC…’ haalt Russo bijvoorbeeld onderzoeken aan die aantonen dat alfa-pineen (een terpeen die wiet een frisse, dennenachtige geur geeft) zou kunnen helpen om acetylcholine te behouden. Dit is een stof die de vorming van herinneringen kan bevorderen. Van daaruit betoogt dr. Russo dat wiet rijk aan pineen mogelijk minder uitgesproken negatieve effecten heeft op iemands kortetermijngeheugen en concentratie.

Maar het entourage effect is meer dan alleen een hypothese. Recenter onderzoek toont vrij duidelijk aan dat cannabinoïden, terpenen en andere stoffen in wiet kunnen samenwerken. Een goed voorbeeld is het vermogen van CBD om enkele van de negatieve bijwerkingen van THC te verzachten. Daarom melden medische en recreatieve gebruikers dat ze voor CBD kiezen om een 'te high' gevoel te verlichten. Door cannabinoïdereceptoren te blokkeren, vermindert CBD effectief de blootstelling aan THC en kan het helpen enkele van de karakteristieke onaangename effecten die met het gebruik van wiet gepaard gaan, zoals paranoia of een overweldigend effect, te verminderen. Als gevolg hiervan heeft Ethan Russo zich sterk gemaakt voor het gebruik van zowel CBD als THC in klinische omgevingen (2006).

Meer recentelijk zijn Australische wetenschappers er ook in geslaagd het entourage effect in actie aan te tonen. Anderson et al. (2021) vergeleken de effectiviteit van cannabidiolzuur (of CBDA, een voorlopermolecule waaruit CBD voortkomt) bij muizen, zowel afzonderlijk als in aanwezigheid van andere cannabinoïden (in de vorm van een full spectrum hennepextract). Uit het onderzoek bleek dat de muizen die het full spectrum extract gebruikten 14 keer meer CBDA in hun bloed hadden dan de muizen die alleen geïsoleerde CBDA kregen.

“Hennepextracten bieden een natuurlijk voertuig om de opname van CBDA in de bloedbaan te vergroten via de interactie van cannabinoïden met specifieke transporteiwitten in de darmen”, concludeert universitair hoofddocent Jonathon Arnold van het Lambert Initiative for Cannabinoid Therapeutic, een van de hoofdauteurs van de studie. "Ons onderzoek toont aan dat verschillende cannabinoïden een interactie aangaan om de plasmaspiegels van cannabinoïden zelf te veranderen als gevolg van wat wij een 'farmacokinetisch entourage' effect noemen" (Strom, 2021).

Het verkennen van onbekend terrein

Hoewel de theorie van het entourage effect dateert uit de jaren negentig, is er meer onderzoek nodig om dit complexe concept volledig te begrijpen. Het argument dat stoffen in cannabis synergistisch samenwerken, en dat dit op zichzelf de sleutel is tot het begrijpen van de effecten van de plant, krijgt in elk geval veel aandacht.

“Het grote publiek heeft het idee van het entourage effect aangenomen, maar er is niet veel data”, zegt Margaret Haney, cannabiswetenschapper en neurobioloog aan Columbia University in een interview met Scientific American. “De cannabiswereld kan alles zeggen en dat doet het ook. Ik ben geen tegenstander van wiet. Ik wil het zorgvuldig bestuderen. We weten dat het pijn en eetlust kan beïnvloeden, maar de grote meerderheid van wat er wordt gezegd wordt gedreven door anekdotische marketing” (Chen, 2017).

Helaas is het uitvoeren van dit onderzoek geen gemakkelijke taak. Enkele van de uitdagingen waarmee wetenschappers die het entourage effect willen bestuderen worden geconfronteerd, zijn onder meer:

• De dominantie van THC: de meeste strains zijn gekweekt om veel THC te bevatten, hoewel er enkele CBD-rijke soorten bestaan. Dat gezegd hebbende, produceren de meeste moderne strains slechts sporen van secundaire cannabinoïden, zoals CBG, CBC, THCV en CBN. Hierdoor wordt het moeilijk om deze andere stoffen te bestuderen, die mogelijk belangrijke informatie bevatten over hoe wiet haar unieke effecten teweegbrengt.
• Financiering: al het wetenschappelijk onderzoek is afhankelijk van financiering, wat lastig kan zijn om rond te krijgen bij het bestuderen van een verdovende plant.
• Juridische status: de mogelijkheid om cannabis en haar bestanddelen serieus te bestuderen vereist toegang tot hoogwaardige planten/plantmateriaal en de mogelijkheid om monsters te onderzoeken. Dit is niet altijd toegestaan omdat cannabis in veel landen nog steeds een streng gecontroleerde substantie is. De deuren gaan langzaam open voor cannabiswetenschappers, maar er zijn nog steeds veel juridische hindernissen.

Het entourage effect: FAQ

Het entourage effect is nog steeds een hot topic onder wietfans, en zowel recreatieve als medicinale gebruikers hebben veel vragen over hoe dit hun ervaring met cannabis kan beïnvloeden. Hieronder gaan we dieper in op enkele van je brandende vragen over het entourage effect.

Hoe voelt het entourage effect?

Het is bekend dat wiet met veel THC (evenals de pure THC in wiet extract of olie) een sterke, bedwelmende stone produceert die voor sommige mensen overweldigend kan zijn, vooral als je weinig ervaring hebt of als je bijzonder gevoelig bent voor de effecten ervan. Daarentegen wordt vaak gezegd dat wiet met grote hoeveelheden andere cannabinoïden, meer 'gebalanceerde' effecten oplevert die minder intens en vaak niet zo bedwelmend zijn. Dit is een van de belangrijkste redenen waarom verschillende soorten wiet zulke uiteenlopende effecten kunnen veroorzaken.

Kan je stoned worden van het entourage effect?

Of het entourage effect al dan niet het typische gevoel van bedwelming veroorzaakt dat gepaard gaat met het gebruik van THC, hangt af van de chemische verbindingen waaraan je lichaam wordt blootgesteld. Met andere woorden: als je een full spectrum olie gebruikt die voornamelijk rijk is aan THC, zul je zeker stoned worden. Maar als je hennep gebruikt (in de vorm van toppen of extracten) die rijk is aan andere cannabinoïden (bijvoorbeeld CBD) en slechts sporen van de bedwelmende THC bevat, voel je je misschien niet high (hoewel dit afhangt van je tolerantie). Van wiet met een goede balans tussen THC, CBD en andere verbindingen word je meestal stoned, maar het heeft de neiging een evenwichtiger effect te veroorzaken dan wiet die voornamelijk THC bevat.

Hoe ervaar je het entourage effect?

Een van de gemakkelijkste manieren om het entourage effect te voelen, is door THC en CBD samen te nemen. Als je bekend bent met de effecten van THC, weet je dat hoge doses van deze stof een aantal onaangename effecten kunnen veroorzaken, met name:

• spanning
• negatieve gedachten
• paranoia
• depersonalisatie
• door wiet veroorzaakte psychose (in sommige gevallen)

Het gebruik van CBD en THC samen is een geweldige manier om enkele van deze bijwerkingen te voorkomen en te ervaren wat sommige mensen omschrijven als een meer 'evenwichtige' stone. Uit onderzoek blijkt dat CBD de afbraak van anandamide kan belemmeren, een belangrijke endogene cannabinoïde met een doorgaans korte levensduur die zich op natuurlijke wijze bindt aan cannabinoïdereceptoren. De langdurige aanwezigheid van anandamide kan daarom helpen voorkomen dat THC zich aan cannabinoïdereceptoren bindt. Hierdoor wordt onze blootstelling eraan verlaagd (Niesink & van Laar, 2013). Bovendien kan het vermogen van CBD om te interageren met 5-HT1A-serotoninereceptoren ook een verklaring geven voor de anxiolytische invloed van de verbinding en mogelijk ook het vermogen ervan om een deel van de stress- en angstreacties te verminderen die worden veroorzaakt door een THC-high (Russo et al., 2005).

Een andere manier om de effecten van het entourage effect zelf te ervaren, is door actief op zoek te gaan naar cannabis strains met evenwichtigere cannabinoïdeprofielen. Hoewel de meeste soorten wiet selectief worden gekweekt om grote hoeveelheden THC te bevatten, zijn er ook soorten met meer uiteenlopende profielen. Strains die zowel THC als CBD bevatten zijn relatief gemakkelijk te vinden, en sommige zadenbanken verkopen ook soorten die rijk zijn aan cannabinoïden zoals CBG en THCV. Je kunt ook kiezen voor een full spectrum cannabis tinctuur of extract om het entourage effect te ervaren. De meeste mensen beschrijven de effecten van wiet die rijk is aan meerdere cannabinoïden als evenwichtiger dan die van strains die vooral een hoog THC percentage hebben.

Het entourage effect: het grootste mysterie van wiet

Het entourage effect is een theorie die eind jaren negentig voor het eerst werd beschreven door een Israëlisch onderzoeksteam onder leiding van Raphael Mechoulam. De hypothese stelt dat cannabinoïden anders werken in de aanwezigheid van andere verbindingen dan afzonderlijk. Sinds de ontdekking van deze potentiële synergie tussen de cannabinoïden en terpenen in wiet, zijn cannabiswetenschappers en fans van wiet uiteraard benieuwd hoe dit de manier kan beïnvloeden waarop we wiet zowel recreatief als therapeutisch gebruiken. Zou het entourage effect recreatieve gebruikers kunnen helpen een aantal negatieve bijwerkingen van THC te compenseren? Wat betekent het entourage effect voor medicinale gebruikers? Zou het de sleutel kunnen zijn tot een beter begrip van de potentiële therapeutische effecten van cannabis en kan het je helpen om nog meer van je joint te genieten? Helaas hebben we nog geen antwoord op al deze vragen, maar lopend onderzoek naar het entourage effect is op zijn zachtst gezegd veelbelovend.

Steven Voser

Steven Voser is een onafhankelijke cannabisjournalist met meer dan zes jaar ervaring in het schrijven over alles omtrent wiet: hoe je het kweekt, hoe je er optimaal van geniet, maar ook de groeiende industrie en het onduidelijke juridische landschap eromheen.

Lees bio