Top 5 Bladgroenten Om Thuis Te Telen
Bladgroenten zijn veruit de makkelijkste soorten groente om zelf te telen. Ze groeien snel, zijn gek op schaduw en zorgen zelfs tijdens de wintermaanden voor een goede oogst. Je kunt alle kanten op: van snijbiet en paksoi tot gemengde sla en boerenkool. Ontdek de belangrijkste voordelen van bladgroenten en vijf geweldige soorten om mee te beginnen!
Bladgroenten worden nog al te vaak als smaakloos, saai en onaantrekkelijk bestempeld. Dit is echter onterecht. Ze zijn niet alleen heerlijk als je ze op de juiste manier bereidt, maar zijn ook supermakkelijk om zelf te telen. Haal de lekkerste salades gewoon uit je eigen tuin, zodat je nooit meer bladgroenten hoeft te kopen! Lees snel verder hoe.
Wat bedoelen we met 'bladgroenten'?
De term bladgroenten verwijst naar de bladeren van allerlei groente die worden geoogst om te eten. Veel groentes worden gekweekt voor hun wortels, knollen, stengels en zelfs bloemen. Bladgroenten worden speciaal gekweekt voor hun voedingsrijke bladeren. Veel voorkomende tuingroenten behoren tot deze groep, denk aan snijbiet, boerenkool, sla, spinazie, rucola en paksoi.
Wat is er zo geweldig aan bladgroenten?
Bladgroenten worden schertsend omschreven als ‘konijnenvoer’ door iemand die meent dat een maaltijd zonder vlees geen echt eten is. Als je ze echter op de juiste manier bereidt, zijn ze niet alleen heerlijk, maar ook nog eens supergezond. De belangrijkste voordelen van bladgroenten zijn:
- Boordevol vitamines en mineralen: bladgroenten zijn een essentieel onderdeel van een gezond dieet. Ze bevatten veel essentiële vitamines en mineralen, waaronder vitamine A, C en K, en mineralen zoals calcium, magnesium en ijzer.
- Rijk aan fytonutriënten: afgezien van de micronutriënten zijn bladgroenten een geweldige bron van antioxiderende fytonutriënten die het DNA tegen schade beschermt. We weten ook dat stoffen zoals caroteen en zeaxanthine de gezondheid van de ogen ondersteunen (Johra et al., 2020). Daarnaast helpt sulforafaan bij het tegengaan van inflammatie (Treasure et al., 2023).
- Veelzijdig in de keuken: niet alle bladgroenten zijn ideaal om salades mee te maken. Toch kun je ze op talloze manieren verwerken in smakelijke recepten, waaronder stomen, wokken en sauteren. Je kunt er zelfs smoothies van maken, ideaal om te gebruiken voor of na je workout.
Zijn bladgroenten makkelijk te telen?
Ja. Bladgroenten behoren tot de makkelijkste groente om thuis te telen. Ze zijn zelfs zo makkelijk dat het eigenlijk de perfecte opmaat naar de wereld van het echte telen is. Verschillende eigenschappen maken de teelt van bladgroenten een fluitje van een cent, waaronder:
- Snelheid: bladgroenten kun je sneller dan vrijwel elk ander gewas oogsten. In tegenstelling tot pompoenen, komkommers en tomaten, hoef je niet te wachten tot deze planten hun bloei hebben voltooid. Je oogst ze tijdens de vegetatieve fase, dus al binnen enkele weken.
- Winterhardheid: de meeste bladgroenten zijn behoorlijk winterhard. Ze kunnen dus tegen een stootje. Ze overleven niet alleen de vrieskou, maar blootstelling aan koude temperaturen verbetert hun smaak zelfs! Dit komt omdat complexe koolhydraten tot eenvoudige suikers worden afgebroken. Bladgroenten groeien in de meeste klimaten het hele jaar door.
- Schaduwtolerantie: bladgroenten zijn perfect te telen op plekken met veel schaduw. Welke plaats in je tuin je kiest, komt dus niet zo nauw. In principe groeien ze een stuk beter in meer beschutte gebieden, omdat overtollige zon en hitte ervoor kunnen zorgen dat ze doorschieten.
- Grootte: de meeste bladgroenten zijn klein en compact, dus zelfs als je weinig plek hebt, kun je meer dan genoeg kweken om een klein gezin van bladgroente te voorzien. Uit slechts één verhoogd bed met een aantal rijen boerenkool, spinazie, sla en snijbiet kun je gedurende meerdere maanden blijven oogsten.
Veelvoorkomende problemen bij het telen van bladgroenten
Bladgroenten mogen dan relatief makkelijk te telen zijn, je kunt nog steeds tegen problemen aanlopen. Dit zijn de meest voorkomende problemen bij de teelt van bladgroenten:
- Naaktslakken: deze slijmerige beestjes zijn dol op bladeren. Als je ze hun gang laat gaan, zullen ze al gauw complete planten verslinden. Een slijmspoor is alles wat er overblijft. Omring de jonge planten met gebruikt koffiedik en organische slakkenkorrels, zodat de slakken elders hun voedsel gaan zoeken.
- Rupsen: bladgroenten die tot de Brassica-familie behoren, zoals boerenkool, kool en zelfs mosterd, zijn de favoriete maaltijd van rupsen. Zodra rupsen eenmaal je kweek gevonden hebben, kunnen ze binnen enkele dagen een hele plant slopen. Bedek je planten met gaas om te voorkomen dat vlinders hun eitjes erop leggen.
- Tekort aan stikstof: bladgroenten hebben een reeks macronutriënten en micronutriënten nodig om goed te kunnen groeien. Stikstof in het bijzonder speelt een fundamentele rol tijdens het vegetatieve stadium door te helpen bij de vorming van bladeren. Een stikstoftekort zorgt ervoor dat planten er geel en onvolgroeid uitzien. Daarom kun je het beste telen op vruchtbare grond die rijk is aan rijpe compost of wormenmest.
- Doorschieten: dit is het fenomeen waarbij planten de hoogte in schieten en in bloei gaan. Dit gebeurt omdat ze worden blootgesteld aan omgevingsstress. Daarbij verliezen de groentes hun smaak en krijgen ze een hardere textuur. Bescherm je planten tegen overmatige hitte en kies de juiste soorten voor de juiste tijd van het jaar.
Waar kun je bladgroenten telen?
Je kunt bladgroenten vrijwel overal telen. Buiten ben je natuurlijk gebonden aan de veranderende omstandigheden van het teeltseizoen. Binnen kun je het hele jaar door je eigen bladgroenten oogsten. Bekijk hieronder de beste plekken om ze te kweken:
- Binnen: er bestaan talloze opties met betrekking tot het binnen kweken van bladgroenten. Teel ze bijvoorbeeld in potten of met behulp van hydroponics in een kweektent. Heb je maar weinig ruimte, overweeg dan om microgreens op de vensterbank te telen.
- Balkon: bladgroenten doen het goed op balkons. Hun kleine formaat en hun voorkeur voor schaduw maken ze zeer geschikt voor dit soort omgevingen.
- Tuin op het noorden: de meeste groentegewassen hebben veel zon nodig, waarvoor tuinen op het noorden meestal niet ideaal zijn. Maar omdat bladgroenten dol op halfschaduw zijn, kun je ze in dergelijke tuinen perfect telen.
- Tuinkas: veel bladgroenten verwelken snel als je ze in de zomer in een tuinkas teelt. Je kunt een kas echter prima gebruiken om bladgroenten te laten overwinteren en gedurende de winter en in het vroege voorjaar een doorlopende oogst te realiseren.
Top 5 bladgroenten om thuis te kweken
Wil je altijd genoeg bladgroenten tot je beschikking hebben of ben je bezig om zoveel mogelijk zelfvoorzienend te worden? Wat het ook mag zijn, het is belangrijk om vertrouwd te raken met de verschillende soorten bladgroente. Kies waar voor je geld met soorten die een hoge productiviteit en nutriëntendichtheid hebben, zoals de vijf onderstaande bladgroenten.
Rode snijbiet
Rode snijbiet, bekend onder de Latijnse naam Beta vulgaris, is een echte blikvanger in elke tuin. De felrode stelen en bladnerven contrasteren prachtig met het donkergroene blad. Alleen dit prachtige uiterlijk maakt het al de moeite waard om ze te telen. Rode snijbiet ziet er niet alleen goed uit, de dieprode kleur duidt op de aanwezigheid van antioxiderende anthocyanen. Rauw smaakt het vrij bitter, maar gestoomde snijbiet is een heerlijk, mineraalrijk bijgerecht.
Stop begin maart binnen wat snijbietzaden in een zaaitray. Wanneer de lente voor de deur staat en de planten ongeveer 5cm groot zijn, kun je ze buiten in de grond verplanten. Zet de planten 30cm uit elkaar en probeer 3 tot 4 bladeren van elke plant tegelijk te oogsten, zodat ze tot diep in het nieuwe jaar productief blijven.
Gemengde Franse salade
Waarom genoegen nemen met maar één soort bladgroente als je er ook vijf tegelijk kunt telen? Met onze zaden voor gemengde Franse salade kweek je rode eikenbladsla, andijvie, radicchio, krulandijvie en rucola! De ultieme mix van nuttige voedingsstoffen, fytonutriënten en vezels voor je microbioom.
Hark begin mei een stuk in je tuin los. Verdeel de zaden lichtjes over een oppervlak van 1m², dek af met 1cm gezeefde compost en geef ruimschoots water. Dun de planten uit tot 5cm zodra ze hun eerste echte bladeren ontwikkelen. Door deze kleine tussenruimte ontstaat er een compacte laag van kleine bladeren. Oogst deze en verwerk ze in een salade!
Nieuw-Zeelandse spinazie
Nieuw-Zeelandse spinazie heeft de botanische naam Tetragonia tetragonoides. In de lente en de zomer groeien ze uit tot prachtige, frisgroene planten. Hoewel het geen pure spinazie is, zijn de bladeren van deze plant minstens zo sappig en voedzaam. Bovendien groeit Nieuw-Zeelandse spinazie het beste in de zomer, wanneer standaard spinazieplanten doorschieten en hun smaak en textuur verliezen.
Zaai de zaden buiten zodra het risico op vorst voorbij is. Zaai op een diepte van 2cm in een bed verrijkt met organisch materiaal. Het bed moet volledig of gedeeltelijk aan de zon worden blootgesteld. Dun de planten uit tot een afstand van 30cm en geef ze regelmatig water. Oogst tot en met november voortdurend bladeren van elke plant.
Boerenkool
Geen winter zonder stamppot! Gelukkig zijn er veel soorten boerenkool om uit te kiezen, waaronder groen, rood, paars, gekruld en Toscaans. Ongeacht welke je kiest, tijdens de oogst zul je de vruchten plukken van de belangrijkste vitamines, mineralen en fytonutriënten. Rauwe boerenkool is vrij taai, maar er kan niks op tegen een verse boerenkoolstamppot met jus en rookworst. Maar ook gebakken of als gedroogde chips van boerenkool is het heerlijk!
Met boerenkool blijft je tuin productief tijdens de wintermaanden. Zaai de zaden begin juni in zaaitrays en verplant ze buiten zodra ze hun eerste set echte bladeren hebben ontwikkeld. Hanteer een afstand van 30cm. Plaats hoepels over het bed en dek af met insectengaas. Vervang het insectengaas door tuinbouwfolie nog voor de eerste nachtvorst. Op deze manier blijven je planten de hele winter door tot in de lente bladgroente produceren.
Kool
Kool zit boordevol vitamine C, vitamine K, vezels en gezonde fytonutriënten. Het is heerlijk om vers te eten, maar vaak wordt er zuurkool van gemaakt. Van dit probiotische voedingsmiddel kun je nog vele maanden na de oogst genieten.
Lente-, zomer-, herfst- en winterkolen hebben allemaal verschillende zaai- en oogsttijden. Kweek alle vier de soorten en je zit het hele jaar gebakken. Zo heb je aan bladgroente geen gebrek! Bescherm je planten in de lente en zomer met gaas en zorg voor voldoende ruimte (ongeveer 45cm tussen elke plant), zodat elke kool maximaal kan groeien.
Begin met het telen van je eigen bladgroenten!
Bladgroenten zitten boordevol voedingsstoffen en zijn makkelijk te telen. Met slechts een klein beetje ruimte en minimale inspanning verwen je jezelf het hele jaar door met verse salades. Je haalt meer voldoening uit je tuin en het helpt je meer zelfvoorzienend te leven, terwijl je ook nog eens geniet van een gezond dieet. Check de zaaikalender voor jouw regio, scoor wat zaden en begin plannen te maken voor een productieve tuin vol verrukkelijke bladgroenten!
- Johra, Fatima Tuj, Bepari, Asim Kumar, Bristy, Anika Tabassum, Reza, & Hasan Mahmud. (2020, November). A Mechanistic Review of β-Carotene, Lutein, and Zeaxanthin in Eye Health and Disease - https://doi.org
- Treasure, K., Harris, J., & Williamson, G. (2023). Exploring the anti‐inflammatory activity of sulforaphane - https://doi.org
- 7 min 8 January, 2024 De Beste Soorten Groente En Fruit Voor Koude Klimaten Vraag je je af wat je in een kort groeiseizoen kunt telen? Heb je laat in het voorjaar en ook weer vroeg in de herfst vaak last van vorst? Exotisch fruit mag er dan misschien niet in zitten voor...
- 8 min 28 December, 2023 De Beste Soorten Fruit En Groente Om In Een Warm Klimaat Te... Woon je in een warm land en wil je zelf groente en fruit telen? Dan zit je hier goed! Allereerst bespreken we de voor- en nadelen van een warm klimaat, vervolgens welke planten je het beste kunt...
- 4 min 19 May, 2023 Ontdek 10 Soorten Groente Met Een Uniek Uiterlijk Wil je deze lente wat vreemde en unieke groentes en vruchten in je tuin kweken? Nou, zoek niet verder! Hier vind je onze top 10 uniek uitziende planten om wat variatie in je tuin én gerechten aan...
- 5 min 16 March, 2023 Top 10 Gemakkelijk Te Kweken Groenten Heb je er weleens aan gedacht om zelf groente te kweken, maar twijfel je aan je vaardigheden of je omgeving? Bij Zamnesia denken we niet in beperkingen. Daarom hebben een prachtige lijst...