Drugstesten: Wat Je Moet Weten

Een drugstest ondergaan is nooit leuk, ook niet als je niks hebt gebruikt. Maar helaas zijn drugscontroles voor veel mensen een onderdeel van het leven. Met dat in gedachten bespreken we hieronder belangrijke info waar je voor, tijdens en na een drugstest rekening mee moet houden. Ook geven we wat tips!

Voor een drugstest

Drugstesten kunnen om meerdere redenen worden gebruikt. Denk aan het testen van sporters op prestatiebevorderende middelen, of het controleren van personen bij een politieonderzoek. Sommige mensen moeten het echter ook wel voor hun werk doen. Het gebruik van drugstesten op het werk varieert echter per land en per sector.

Zo testen bijvoorbeeld veel bedrijven in de VS hun werknemers of potentiële werknemers, ongeacht de functie. Wanneer medewerkers positief testen, worden ze vaak op staande voet ontslagen of bestraft. In Nederland en de rest van Europa zijn drugstesten op het werk minder wijdverbreid en vaak beperkt tot een aantal sectoren. Bedrijfstakken en situaties waarin weleens op drugs wordt getest, zijn:

• Transport
• Politie
• Defensie
• Sport
• Inlichtingen/veiligheidsdiensten
• Als onderdeel van voorwaardelijke vrijlating

Maar drugstesten kunnen ook om andere redenen worden afgenomen:

• Na een ongeval
• Als onderdeel van een politieonderzoek
• Soms in het onderwijs

Soorten drugstesten

Er bestaan verschillende drugstesten, elk met eigen voordelen en mate van effectiviteit. Een urinetest is veruit de meest gebruikte soort. Urinecontroles zijn ook het goedkoopste en kunnen alleen recent gebruik van de meeste drugs vaststellen (waardoor je ze makkelijker kunt doorstaan dan andere testmethoden). De uitzondering hierop is wiet, wat tot wel elf weken na gebruik in urine aantoonbaar kan zijn. Een waarschuwing voor alle stoners!

Waar zoeken drugstesten naar?

Om deze vraag goed te beantwoorden, kijken we niet alleen waar drugstesten precies naar zoeken, maar ook hoe goed ze in het identificeren van bepaalde stoffen zijn.

Bij de verschillende testen wordt naar andere indicaties van drugsgebruik gekeken. Zo test een urine-drugstest, of beter gezegd, een urineonderzoek, op metabolieten van drugs. Metabolieten zijn de 'overblijfselen' van een bepaalde drug in het lichaam. Deze testen maken gebruik van antilichamen die zich aan relevante metabolieten hechten. Vervolgens wordt een ELISA test gebruikt om te zien of ze iets hebben gevonden om zich aan te binden.

In de meeste onderzoeken wordt deze methode gebruikt. Voor meer geavanceerde testen worden echter grondigere en zorgvuldigere methodes gebruikt. Later meer daarover.

Technisch gezien kan met de juiste methode op bijna elke drug worden getest. Maar in werkelijkheid beperkt het overgrote deel van de testen zich tot het identificeren van de volgende middelen:

• Cannabinoïden (met name THC)
• Cocaïne
• Amfetamine (speed, MDMA, crystal meth, etc.)
• Opiaten (heroïne, opium, morfine en codeïne)
• PCP

Hoelang blijven drugs in je lichaam?

Deze vraag is moeilijk te beantwoorden. Niet alleen verschilt de tijdsduur per drug, maar ook de testmethode is van groot belang. Bovendien zijn de stofwisseling, de hoeveelheid lichaamsvet en gebruiksfrequentie ook allemaal van invloed op hoelang drugs in je lichaam aantoonbaar zijn.

De verschillende drugstestmethodes

Zoals gezegd is de urinetest de meest gebruikte methode, gevolgd door speekseltesten. Hieronder bespreken we de verschillende biologische monsters waarmee drugsgebruik kan worden vastgesteld.

Urine

Urine, het gele goedje waarmee afvalstoffen het lichaam verlaten, is een ware verrader. Doordat je hiermee namelijk de afbraakstoffen van drugs uitscheidt, kan het ongewild je drugsgebruik onthullen.

Een urine-drugstest of urineonderzoek is meestal makkelijk uit te voeren, en dus zeer geschikt voor op de werkvloer. De samples kunnen daarbij ter plekke worden geanalyseerd, maar worden voor grondiger onderzoek ook weleens opgestuurd. Dat, maar ook niet te vergeten de betaalbaarheid, maakt deze tests zo populair.

Het prettige aan een urineonderzoek is ook dat deze test een van de makkelijkste is om te doorstaan. Denk aan het verwisselen van monsters of je lichaam van tevoren ontgiften. Wel worden urineonderzoeken vanwege hun aard als redelijk invasief onderzoek beschouwd.

Speeksel

Speekseltesten worden steeds populairder als een alternatief voor urinetesten. Ze zijn namelijk makkelijk uit te voeren, moeilijker voor de gek te houden en minder invasief. Tegenwoordig worden ze dan ook veel meer gebruikt dan in het verleden. Ze zijn echter wel duurder dan urinetesten.

Haar

Het is bekend dat de metabolieten van drugs heel lang in het haar aanwezig kunnen blijven. En dan bedoelen we echt maandenlang. Haartests zijn echter niet zo gebruikelijk, aangezien de samples naar een laboratorium moeten worden gestuurd. Om die reden zijn ze ook behoorlijk prijzig.

Wanneer haartests worden gebruikt, is het lastig om eronderuit te komen. Haaronderzoek wordt over het algemeen niet als invasief gezien, ondanks het feit dat er een vrij groot monster vereist is.

Zweet

Wanneer drugsgebruikers zweten, met name zware gebruikers, scheiden ze duidelijke stoffen af die op drugs wijzen. Vandaar dat er ook testpleisters verkrijgbaar zijn waarmee zweet kan worden verzameld.

Toch zijn zweetmonsters in meerdere opzichten problematisch. Allereerst gaat het eisen dat iemand een hele dag een testpleister draagt velen te ver. Daarnaast kunnen pleisters vervuild raken. Dat maakt ze minder betrouwbaar dan andere methoden.

Bloed

Bloedonderzoeken zijn heel effectief, maar ook uitzonderlijk. De kans dat je een bloedmonster moet afstaan voor een drugstest op het werk is bijna nihil. De enige keer dat er mogelijk een bloedtest moet worden afgenomen, is na een ongeval of als onderdeel van een politieonderzoek. In tegenstelling tot andere methoden wordt met bloedtesten gekeken naar de aanwezigheid van de verboden middelen zelf, in plaats van hun afbraakstoffen. Daarom zijn ze ook alleen effectief in het aantonen van recent drugsgebruik.

Tijdens een drugstest

Zoals we hierboven al aanstipten, zijn de meeste drugstesten feitelijk screenings, en snel en goedkoop. Dit betekent echter ook dat je ze soms kunt misleiden om een negatief resultaat te krijgen! De meeste drugsscreenings maken gebruik van een 5 of 10 paneltest om onmiddellijk de aan- of afwezigheid van afbraakstoffen van veelvoorkomende drugs te bepalen.

Drugstest vs. drugsscreening

Nogmaals, drugsscreenings testen op metabolieten met behulp van antilichamen. De resultaten zijn binnen enkele minuten bekend en kunnen ter plaatse worden geanalyseerd.

Drugstesten testen vaak ook op metabolieten, maar hierbij worden de samples opgestuurd naar een laboratorium voor betrouwbaardere resultaten. Laten we hieronder eens wat dieper op beide ingaan:

Het proces van een drugstest

Of het nu gaat om urine-, zweet- of speekselmonsters, het proces is bij een screening en test zeer vergelijkbaar. Als een screening positief blijkt, wordt het sample vaak opgestuurd naar een lab voor verder onderzoek.

5 panel-drugstest

Een 5 panel-drugstest heet zo, omdat de test vijf verschillende soorten drugs kan identificeren. Zoals gezegd, zijn dat:

• Cannabinoïden (met name THC)
• Cocaïne
• Amfetamine (speed, MDMA, crystal meth etc.)
• Opiaten (heroïne, opium, morfine en codeïne)
• PCP

Urine Drugstest

(25)

Bekijken

10 panel-drugstest

Een 10 panel-drugstest kan, zoals zich al laat raden, tien soorten drugs aantonen. Naast de eerder genoemde vijf, wordt met deze test ook gekeken naar:

• Opioïden
• Barbituraten
• Benzodiazepines
• Andere drugs: fencyclidine, methaqualon, methadon, propoxyfeen, etc.

Na een drugstest

Wat er na een drugsscreening gebeurt, hangt van een aantal factoren af. Als de uitslag negatief is, houdt het daarmee vaak op. Maar als het resultaat positief blijkt, kan dit meteen gevolgen hebben, of moet het monster ter controle worden opgestuurd.

Hoe worden de resultaten van drugstesten gecontroleerd?

Als een screening geverifieerd moet worden, zijn er twee methoden die meestal worden gebruikt:

• Kinetische immunoassay: hierbij worden immuunfuncties gebruikt om op drugs te testen. Er bestaan verschillende versies. De meeste tests behelzen antilichamen, maar er zijn er ook die bijvoorbeeld naar de aanwezigheid van vrije radicalen kijken. Hoewel deze methode de aanwezigheid van drugs aantoont, is het niet erg betrouwbaar voor het bepalen van wanneer de drugs zijn gebruikt. Daarom leveren deze tests vaak te weinig bewijs voor strafrechtelijke vervolging.

• Gaschromatografie: bij deze testen wordt het monster opgelost in een oplosmiddel en verdampt om analyten te scheiden. Een analyt is een te bepalen stof in een chemische analyse. Dit is een dure, maar wel zeer betrouwbare manier om de aanwezigheid van drugs vast te stellen.

Wat telt als een positieve testuitslag?

Dit hangt van zowel de drugstest als de drug zelf af. Drugsscreenings testen op de aanwezigheid van metabolieten. Als ze hoeveelheden aantreffen die hoog genoeg zijn, slaat de test positief uit. Wat betreft THC is de drempel bijvoorbeeld 50ng/ml, terwijl dit bij amfetamine 500ng/ml is.

Toch betekent overschrijding van deze drempel niet meteen een positief testresultaat. Als dit slechts de eerste stap is in de screening, kan degene die de test uitvoert een unieke grens bepalen waarboven de test als positief wordt beschouwd. Wanneer de politie bijvoorbeeld een auto-ongeluk onderzoekt, stelt ze een grens op om te bepalen of drugs een rol hebben gespeeld in het veroorzaken van het ongeluk. Dat er sporen van drugs in je lichaam zitten, betekent niet direct dat je rijvaardigheid is afgenomen, maar een hoge concentratie misschien wel.

Evenzo testen sommige werkgevers alleen om te controleren of je niet onder invloed bent op het werk, in plaats van te achterhalen wat je in je vrije tijd doet. Sommige screenings proberen hier rekening mee te houden en geven alleen een positief resultaat weer als iemand op dat moment onder invloed van drugs is. Desondanks kan deze uitslag nog altijd onbetrouwbaar zijn.

Zijn drugstesten vertrouwelijk?

Tot op zekere hoogte wel, maar uiteindelijk niet echt. Als iemand je test op drugsgebruik en de uitslag blijkt positief, zullen bepaalde mensen daar nu eenmaal achter komen. Het is echter wel vaak zo dat persoonlijke informatie met zo min mogelijk mensen gedeeld wordt, op een 'need-to-know'-basis.

Alleen direct betrokkenen mogen daarbij op de hoogte worden gesteld van het resultaat en de meesten behoren geen details te horen te krijgen. Bij drugstesten op het werk wordt je werkgever, en eventueel andere partijen die betrokken zijn bij je aanstelling, zoals personeelszaken of soms verslavingsdeskundigen, op de hoogte gesteld als je een test niet hebt doorstaan. Toch krijgen ze waarschijnlijk geen uitgebreide details te horen over de drugs die je hebt gebruikt.

Tips en trucs als je een drugstest moet ondergaan

Voorafgaand aan een drugstest kun je wel een paar dingen doen die de kans op een gunstig resultaat vergroten:

Wat als je voorgeschreven medicijnen gebruikt?

Uit bovenstaande lijstjes kun je ook opmaken dat sommige testen de aanwezigheid van voorgeschreven medicijnen detecteren. Dit is een gevolg van het toegenomen misbruik ervan, met name in de VS. Als je deze voorgeschreven medicijnen legaal op recept krijgt, is het wellicht dus verstandig om dit van tevoren met de betreffende persoon te delen, zodat je niet achteraf in de problemen komt.

Kunnen er vals-positieve resultaten optreden?

Een vals-positief resultaat is wel mogelijk, maar komt niet veel voor. Dit is ook waarom samples worden opgestuurd voor verder onderzoek als een test positief uitpakt. Denk je dat je een vals-positief resultaat hebt gekregen? Vraag dan een nieuwe screening aan. Dit is vaak helemaal niet duur en de kans op meerdere vals-positieve uitslagen is zeer klein.

Hoe kun je een conflict oplossen?

Wanneer je het gevoel hebt dat je onredelijk wordt behandeld, kun je een paar dingen doen. Bekijk allereerst je contract om te zien of drugsgebruik als overtreding staat vermeld. Vervolgens kan het nodig zijn juridisch advies in te willigen.

Kun je een drugstest voor de gek houden?

Het is zeker mogelijk om een drugsscreening voor de gek te houden, zeker als het om een urinetest gaat. Andere methoden zijn een stuk lastiger te omzeilen. Maar als je genoeg tijd hebt, is volledig onthouden van gebruik voor de test de makkelijkste manier. Alleen voor sommige mensen is dit misschien geen optie.

Wil je op een of andere manier een urinemonster vervalsen? Houd dan rekening met ernstige gevolgen als je betrapt wordt. En hoewel sommige drugstesten op het werk oneerlijk en onnodig zijn, geldt dat niet overal. Denk maar eens aan drugstests omwille van veiligheidsredenen. Wanneer je bijvoorbeeld in de transportsector werkt en een drugstest voor de gek wilt houden, moet je er ook voor zorgen dat je drugsgebruik anderen niet in gevaar brengt.

CleanU ScreenUrin Set 2.0 (ook voor vrouwen)

(13)

Bekijken

De volgende methoden worden in ieder geval vaak gebruikt om een positief resultaat te voorkomen:

• Ontgiften: drink genoeg water, cranberrysap of gebruik detoxproducten. Wees je er wel van bewust dat als je verdacht wordt van detoxen, dit mogelijk tot maatregelen of een andere test kan leiden.

• Het monster verwisselen: bij de meeste testen moet je je zakken legen en al je spullen achterlaten, maar het is soms wel mogelijk om een nep urinemonster mee naar binnen te smokkelen. Houd er wel rekening mee dat monsters op lichaamstemperatuur moeten zijn, dus een koud potje urine volstaat niet!

• Het monster zuiveren: er zijn ook producten die je naderhand aan je monster kunt toevoegen, bedoeld om die metabolieten te verwijderen. Maar om deze toe te voegen, moet je wel genoeg privacy hebben.

Kennis is macht als het om drugstesten gaat

Nu je bekend bent met de ins en outs van drugstesten, kun je het proces beter ondergaan en weet je wat je te wachten staat. Hoewel het vervelend is, moet je er soms gewoon eventjes doorheen. Succes!

Max Sargent

Max schrijft al meer dan tien jaar en is de afgelopen jaren in de cannabis- en psychedelische journalistiek beland. Hij heeft allerlei artikelen geschreven voor bedrijven als Zamnesia, Royal Queen Seeds, Cannaconnection, Gorilla Seeds, MushMagic en nog veel meer. Hij heeft dus een brede ervaring in deze branche.

Lees bio