Wat Is Kurkuma (Curcuma Longa)?
Kurkuma tref je vaak in Aziatische gerechten aan en maakt al vele jaren deel uit van het culinaire leven. Maar wist je dat het ook vaak als supplement gebruikt wordt? Kurkuma is tegenwoordig misschien wel populairder dan ooit. Lees verder en ontdek alles wat je moet weten.
Als je door de kruiden in je keukenkastjes rommelt, is de kans groot dat je een potje kurkumapoeder tegenkomt. Hoewel het veel toepassingen heeft in de keuken, zal het je misschien verbazen dat kurkuma zeer gerespecteerd wordt in de wereld van gezondheidssupplementen. Met dat in het achterhoofd, bespreken we hier alles wat je over kurkuma moet weten.
Wat is kurkuma precies?
Kurkuma, ook bekend als Curcuma longa, maakt deel uit van de gemberfamilie en is een plant die oorspronkelijk uit India en Zuidoost-Azië komt. De plant produceert wortelstokken (wortels) die worden geoogst en vaak in de keuken worden gebruikt.
De wortelstokken worden traditioneel gedroogd en tot poeder vermalen. Dit poeder is gekenmerkt door een geel/oranje kleur en is erg populair in Aziatische gerechten. Het geeft eten een levendige kleur en de smaak doet wat aan zwarte peper denken. Kurkuma is ongetwijfeld een veelzijdige specerij die in de moderne wereld nog steeds op vrij grote schaal wordt gebruikt.
Het is ook een goede aanvulling op supplementen, omdat kurkuma een groot aantal mogelijke effecten heeft. Hierover later meer.
Waar komt kurkuma vandaan?
Zoals vermeld, is kurkuma inheems in India en Zuidoost-Azië. Het kruid heeft een rijke geschiedenis en is gelinkt aan het hindoeïsme en het boeddhisme. Kurkumapoeder werd zelfs gebruikt om de gewaden van priesters en monniken te verven.
Kurkuma versus curcumine
Wanneer je over kurkuma leest, zul je zien dat curcumine vaak in dezelfde zin wordt genoemd. Dat is niet voor niets. Kurkuma is de specerij die van de wortels van Curcuma longa wordt gemaakt. Maar curcumine, ook bekend als een 'curcuminoïde', is de belangrijkste actieve stof in kurkuma.
Van curcumine is bekend dat het de niveaus van antioxidanten in het lichaam beïnvloedt. Daarnaast bezit het een groot aantal andere intrigerende effecten. Als je kurkuma supplementen koopt, kom je vaak de concentratie curcumine naar volume tegen.
Waar is kurkuma goed voor?
We hebben het al gehad over het feit dat kurkuma verschillende mogelijke voordelen heeft, maar waar is het precies goed voor? En waarom is het zo gewild als ingrediënt in supplementen?
Het zal je misschien verbazen dat kurkuma een aantal belangrijke verbanden heeft met het immuunsysteem, de gezondheid van het hart en zelfs de hersenfunctie. We zetten dit even voor je op een rijtje.
Kurkuma en het immuunsysteem
Verschillende wetenschappelijke studies hebben curcumine beoordeeld op het antioxiderende en ontstekingsremmende vermogen. In deze studies is aangetoond dat curcumine in staat is het immuunsysteem te beïnvloeden via de impact op B- en T-cellen en natuurlijke killercellen. Deze cellen reguleren de antilichamen in het menselijk lichaam en elimineren binnendringende ziekteverwekkers. Een studie uit 2007 toont aan dat kurkuma, wanneer het in lage doses wordt toegediend, de respons van antilichamen kan versterken (Jagetia & Aggarwal).
Hoewel studies naar de farmacologische effecten van kurkuma nog pril zijn, wijzen de resultaten tot dusver op een gunstige relatie tussen het kruid en het immuunsysteem.
Kurkuma en de gezondheid van het hart
Kurkuma heeft ook voor opschudding gezorgd in de wereld van de hartgezondheid. Via de mogelijke impact op het immuunsysteem en oxidatie, is in een voorlopige studie een mogelijk mechanisme geïdentificeerd waarmee kurkuma de gezondheid van het hart zou kunnen beïnvloeden (Sharifi-Rad et al., 2020).
In een klinische studie uit 2017 zijn de effecten van curcumine bij volwassenen van middelbare leeftijd gedurende 12 weken gecontroleerd. Men stelde vast dat de stof mogelijk de endotheelfunctie van de slagader verhoogt (Jiang et al.).
In een andere studie kreeg een groep van 121 patiënten, die onlangs een coronaire bypassoperatie hadden ondergaan, 4 gram kurkuma per dag om het hartbeschermende mogelijkheden van curcuminoïden te beoordelen (Wongcharoen et al., 2012). Er is veel meer klinisch onderzoek nodig om de volledige reikwijdte van kurkuma's effecten op de gezondheid van het hart te begrijpen. Toch is het huidige onderzoek absoluut een stap in de goede richting.
Kurkuma en de hersenfunctie
De invloed van kurkuma op de hersenfunctie wordt ook nauwlettend in de gaten gehouden door medische en wetenschappelijke professionals. In een studie, uitgevoerd over een periode van 18 maanden, ontvingen patiënten tweemaal daags 90mg curcumine (Small et al., 2018). De resultaten toonden bij de meeste proefpersonen markers die met een verbeterd geheugen en betere cognitieve prestaties geassocieerd zijn.
Het leidt geen twijfel dat de hersenen erg complex zijn. Toch is er ook voorlopig onderzoek gedaan naar het vermogen van curcumine om de symptomen van de ziekte van Alzheimer te vertragen of zelfs om te keren (Dong et al., 2012). Het blijkt dat curcumine de productie verhoogt van een eiwit dat in de hersenen en de wervelkolom wordt aangetroffen. Dit eiwit staat bekend als de 'brain-derived neurotrophic factor (BDNF)' en bezit het vermogen om zenuwcellen te onderhouden en communicatie te verzekeren. Deze processen zijn van het grootste belang voor leren en het geheugen.
Verschillende vormen van kurkuma
Als het gaat om de consumptie van kurkuma, kun je uit verschillende vormen kiezen. Natuurlijk kun je het kruidenpotje uit je kast pakken en een beetje kurkumapoeder aan je favoriete gerechten toevoegen. Sommigen roeren zelfs een schepje kurkuma in hun koffie of thee voor een extra dosis kruidige antioxidanten.
Voor wie echter op zoek is naar een meer geconcentreerde dosis curcumine, is er een hele reeks kurkuma supplementen en extracten beschikbaar. Sommige producten claimen tot wel 98% curcuminoïden te bevatten. Je kunt kurkuma supplementen innemen in capsulevorm of verwerken in verschillende vloeistoffen.
Een andere manier om kurkuma te consumeren, is een warme drank die bekend staat als 'gouden melk'. Deze warme drank wordt meestal gemaakt van kokosmelk, zoetstoffen en een flinke hoeveelheid kurkuma. Het resultaat is een verrassend lekkere traktatie om je immuunsysteem te ondersteunen.
Zijn kurkuma supplementen veilig?
Zoals in de studies hierboven is opgemerkt, vertonen kurkuma en curcumine een goed veiligheidsprofiel en worden ze over het algemeen goed verdragen. En aangezien hoogwaardige supplementen een vooraf bepaalde hoeveelheid kurkuma bevatten, is het niet waarschijnlijk dat je te veel binnenkrijgt. Er zijn echter enkele milde bijwerkingen verbonden aan het gebruik van kurkuma, zoals maagklachten en hoofdpijn, waar een klein aantal gebruikers last van kan hebben. Als je bloedverdunners gebruikt moet je het gebruik van kurkuma supplementen eerst even met je huisarts bespreken.
Over het algemeen zijn kurkuma supplementen veilig en makkelijk te gebruiken. Daarmee heb je een ideale manier om te proeven van alles wat deze legendarische specerij te bieden heeft. Dus als je jezelf ooit hebt afgevraagd wat kurkuma voor je kan doen, is er nooit een beter moment geweest om het zelf te ontdekken!
- Gary W. Small, Prabha Siddarth, Zhaoping Li, Karen J. Miller, Linda Ercoli, Natacha D. Emerson, Jacqueline Martinez, Koon-Pong Wong, Jie Liu, David A. Merrill, Stephen T. Chen, Susanne M. Henning, Nagichettiar Satyamurthy, Sung-Cheng Huang, David Heber, & Jo. (2018/03/01). Memory and Brain Amyloid and Tau Effects of a Bioavailable Form of Curcumin in Non-Demented Adults: A Double-Blind, Placebo-Controlled 18-Month Trial - https://www.ajgponline.org
- Jagetia, Ganesh Chandra, Aggarwal, & Bharat B. (2007, January). “Spicing Up” of the Immune System by Curcumin - https://link.springer.com
- Jiang, S., Han, J., Li, T., Xin, Z., Ma, Z., Di, W., Hu, W., Gong, B., Di, S., Wang, D., & Yang, Y. (2017/05/01). Curcumin as a potential protective compound against cardiac diseases - https://www.sciencedirect.com
- Sharifi-Rad, Javad, Rayess, Youssef El, Rizk, Alain Abi, Sadaka, Carmen, Zgheib, Raviella, Zam, Wissam, Sestito, Simona, Rapposelli, Simona, Neffe-Skocińska, Katarzyna, Zielińska, Dorota, Salehi, Bahare, Setzer, William N., Dosoky, Noura S., Taheri, & Yasama. (2020/09/15). Turmeric and Its Major Compound Curcumin on Health: Bioactive Effects and Safety Profiles for Food, Pharmaceutical, Biotechnological and Medicinal Applications - https://www.frontiersin.org
- Suzhen Dong, Qingwen Zeng, E. Siobhan Mitchell, Jin Xiu, Yale Duan, Chunxia Li, Jyoti K. Tiwari, Yinghe Hu, Xiaohua Cao, & Zheng Zhao. (Feb 16, 2012). Curcumin Enhances Neurogenesis and Cognition in Aged Rats: Implications for Transcriptional Interactions Related to Growth and Synaptic Plasticity - https://journals.plos.org
- Wanwarang Wongcharoen, Sasivimon Jai-aue, Arintaya Phrommintikul, Weerachai Nawarawong, Surin Woragidpoonpol, Thitipong Tepsuwan, Apichard Sukonthasarn, Nattayaporn Apaijai, & Nipon Chattipakorn. (2012/07/01). Effects of Curcuminoids on Frequency of Acute Myocardial Infarction After Coronary Artery Bypass Grafting - https://www.ajconline.org
- 5 min 21 February, 2023 Alles Wat Je Zou Moeten Weten Over Guarana Hoewel miljoenen mensen koffie gebruiken om wakker te worden in de morgen, is het niet de koning van de cafeïne. Er is namelijk iets wat een nog sterkere energiestoot levert. We hebben het over...
- 4 min 27 October, 2022 Een Kennismaking Met Ginseng Ginseng, veelgebruikt in de traditionele Chinese geneeskunde, wordt ook in onze tijd nog altijd gewaardeerd. En dankzij de verscheidenheid aan consumptiemethoden, is het nog nooit zo eenvoudig...
- 4 min 29 September, 2022 Alles Wat Je Over Maca Moet Weten Heb je weleens gehoord dat maca je libido, energieniveau en je cognitieve functie kan verbeteren? In dit artikel gaan we dieper in op Peruaanse maca, de rijke culturele geschiedenis ervan, de...
- 2 min 15 February, 2019 Damiana: Alles Wat Je Weten Moet