Is Lucide Dromen Verslavend?

Lucide dromen verwijst naar een 'hybride slaap-waaktoestand'. In deze heldere slaaptoestand is de dromer zich ervan bewust dat hij slaapt. Het niveau van helderheid verschilt daarbij per persoon. Sommige lucide dromers kunnen echter volledig de controle over hun droom nemen. Zij worden ook wel 'oneironauten' genoemd. En met deze controle kunnen ze hun luciditeit voor eigen doeleinden gebruiken!

In dit artikel kijken we in hoeverre lucide dromen verband houdt met verslaving. Is het mogelijk om verslaafd te raken aan de mogelijkheid om je onderbewuste te beïnvloeden? Lees verder om het te ontdekken.

Kunnen mensen verslaafd raken aan lucide dromen?

Daar zijn de meningen over verdeeld. Maar voordat we de verschillende opvattingen gaan bekijken, leggen we je uit wat het verschil tussen verslaving en afhankelijkheid is.

Verslaving vs. afhankelijkheid

Op klinisch gebied wordt er onderscheid gemaakt tussen 'verslaving' en 'afhankelijkheid'. Hoewel voor beide verschillende definities worden gehanteerd, is er een aantal regels om de twee te onderscheiden.

De term 'afhankelijkheid' refereert meestal aan een fysieke afhankelijkheid van een middel. Karakteristiek hiervoor zijn symptomen van tolerantie en ontwenning. Een fysieke afhankelijkheid hoeft echter niet direct op een verslaving te wijzen.

Bij een 'verslaving' is er sprake van een gedragsverandering, waarbij mensen een drug voorrang geven boven andere dingen in het leven, zelfs als dit voor henzelf of anderen schadelijk is. Dit gedrag ontstaat door biochemische veranderingen in de hersenen als gevolg van langdurig drugsmisbruik. Verslaving kenmerkt zich dan ook door een mentale en fysieke afhankelijkheid van een bepaald middel.

Verslaafd aan lucide dromen: tegengestelde opvattingen

Maar wat zijn nu de opvattingen over de vraag in hoeverre lucide dromen verslavend is?

Volgens sommigen is een verslaving aan lucide dromen niet mogelijk, omdat er geen drug aan te pas komt, plus het feit dat lucide dromers geen ontwenningsverschijnselen ervaren wanneer ze ermee stoppen.

Een ander veelgehoord argument is dat het niet verslavend kan zijn, omdat we maar een korte tijd aan het dromen zijn (ongeveer honderd minuten per nacht) en lucide dromen nog korter duren.

Daarentegen wordt ook erkend dat lucide dromen gebruikt kan worden als een vorm van escapisme en dat het zo aangenaam kan zijn, dat je er geen genoeg van kunt krijgen. Volgens velen kan je droomwereld functioneren als een alternatieve realiteit, op dezelfde manier als games, het internet, of drugs. Sommige mensen vergelijken een dwangmatige vorm van lucide dromen zelfs met drugsmisbruik.

De hierboven genoemde medische definitie van 'verslaving' is in ieder geval niet van toepassing op lucide dromen, omdat er geen drug bij komt kijken. Maar ook als we het geen verslaving noemen, is het nog wel een probleem als het de belangrijkste manier is om het leven aan te kunnen.

Wat spreekt mensen aan in lucide dromen?

Lucide dromen kan verschillende voordelen bieden. Soms wordt het zelfs aangeraden voor therapeutische doeleinden. Mogelijke voordelen zijn:

• Lucide dromen kan mensen helpen om contact met het onderbewuste te leggen. Daarmee kunnen ze meer inzicht in zichzelf en hun drijfveren krijgen.

• Het stelt mensen in staat om in een veilige omgeving de confrontatie met hun innerlijke demonen en angsten aan te gaan, waar ze in hun leven vaak profijt van hebben.

• Contact met het onderbewustzijn kan je creativiteit en innovativiteit bevorderen.

• Lucide dromen bieden mensen een veilige omgeving om te experimenteren met verschillende manieren om problemen op te lossen waar ze in wakkere toestand mee te maken hebben.

• Lucide dromers kunnen in hun slaap oefenen met verschillende vaardigheden waar ze in wakkere toestand ook van kunnen profiteren.

• Lucide dromen kunnen therapeutisch zijn voor mensen die te maken hebben met onverwerkte problemen door het overlijden van een dierbare. Het geeft je de kans om spiritueel om te gaan met het verleden en/of verlies.

• Het beheersen van de droomwereld geeft mensen vaak meer zelfvertrouwen in het dagelijks leven.

• Lucide dromen kunnen ongelooflijk leuk zijn. Oneironauten kunnen bijna alles in hun dromen, zoals vliegen of praten met een personage uit hun favoriete boek.

• Mensen die in behandeling zijn voor een middelgerelateerde stoornis kunnen de veilige omgeving van lucide dromen gebruiken om hun innerlijke strijd te overwinnen.

• Lucide dromen kan mensen helpen te ontdekken wat ze nu echt willen, als ze even geen vooruitzicht meer hebben in het leven.

• Het kan een effectieve strategie zijn om met nachtmerries om te gaan en bovendien kan het andere slaapvariabelen positief beïnvloeden.

Super Sleep (Zamnesia)

(231)

Bekijken

Wat zijn de risico's van lucide dromen?

Hoewel lucide dromen dus op verschillende manieren nuttig kan zijn, kleven er ook risico's aan.

Zoals met veel dingen in het leven, kan lucide dromen van pas komen zolang het je leven niet gaat domineren. Je besteedt al met al misschien relatief weinig tijd aan dromen, en nog minder aan lucide dromen. Toch kun je er wel een obsessie voor krijgen, en het gaan beschouwen als een manier om aan de werkelijkheid te ontsnappen. In dat geval kan ermee stoppen of erover praten met een professional je helpen ontdekken waarom je zo geobsedeerd bent door lucide dromen.

Een veelvoorkomend nadelig effect van lucide dromen is ook een slechte slaapkwaliteit, wat weer tot prikkelbaarheid en vermoeidheid kan leiden. En dan is het dagelijks leven al helemaal niet meer fijn!

Daarnaast voelen sommige oneironauten zich na lucide dromen verward. Ook is het in verband gebracht met subklinische psychose en dissociatie.

Onderzoek suggereert dat lucide dromen vooral riskant kan zijn voor mensen die psychologisch kwetsbaar zijn:

In een longitudinaal onderzoek uit 2018 met 187 zelfrapporterende deelnemers, werd lucide dromen met vervaging tussen dromen en de werkelijkheid geassocieerd. Er zijn aanwijzingen dat hierdoor de kans op symptomen van "dissociatie en schizotypie" toeneemt.

Volgens anderen kunnen bedreven oneironauten hun dagelijks leven juist verbeteren met lucide dromen:

Hetzelfde onderzoek uit 2018 ontdekte ook een positief verband tussen lucide droomemoties en "verschillende psychopathologische symptomen" (Aviram & Soffer-Dudek, 2018).

Voor mensen die herstellen van een verslaving, kan lucide dromen riskant zijn als ze geneigd zijn om in hun droom drugs te gebruiken. Dit kan gevaarlijk zijn, omdat het iemands vastberadenheid om nuchter te blijven kan verzwakken. Op die manier kan het leiden tot een terugval in het echte leven.

Jezelf overgeven aan ongezonde fantasieën kan in feite voor iedereen gevaarlijk zijn, omdat het risico bestaat dat het tot je dagelijkse realiteit gaat behoren.

Tot slot bestaat de zorg dat het in contact komen met het onderbewuste gevaarlijk kan zijn als je niet klaar bent om jezelf met datgene te confronteren wat je in je droom tegenkomt. Toch ervaren de meeste mensen zo'n confrontatie of contact als iets positiefs.

Tips om je lucide droom-ervaring te sturen

Als (toekomstig) oneironaut kun je een aantal dingen doen om je lucide dromen te verbeteren en het veilig en verantwoord te doen.

Richt je op nieuwe doelen wanneer je wakker bent

Het kan verleidelijk zijn om met lucide dromen een gevoel van bevrijding te ervaren door dingen te doen die je in het dagelijks leven niet kunt (of denkt te kunnen) doen. Maar als je deze ervaringen in het echte leven probeert te beleven, heeft dat vaak nog veel meer impact. Vergeet niet dat je ongelooflijke dingen kunt bereiken als je realistische doelen stelt en er gewoon voor gaat.

Houd je aan een schema

Beperk het lucide dromen door jezelf aan een schema te houden. Probeer het alleen wanneer het niet ten koste gaat van afspraken, je werk of sociale leven.

Vertrouw niet alleen op lucide dromen

Hoewel lucide dromen therapeutisch kan zijn, kan contact met je onderbewuste ook angsten of problemen aan het licht brengen. Wanneer dat gebeurt, is het verstandig om ook een conventionele behandeling te volgen, zoals therapie.

Ga voor gezonde fantasieën

Zoals we al zeiden, kunnen gevaarlijke fantasieën je dagelijks leven gaan beheersen. Bij mensen die herstellen van een drugsverslaving kan het zelfs de kans op een terugval verhogen. Vermijd die risico's door te dromen over gezonde dingen, zoals wandelen in de natuur of het leren van nieuwe vaardigheden.

Is lucide dromen gevaarlijk?

Uiteindelijk komt het erop neer dat lucide dromen niet per se positief of negatief is. Als je niet direct aanleg hebt voor psychologische problemen, kun je gewoon eens kijken hoe het bevalt. Sommige mensen profiteren enorm van de mogelijkheden die lucide dromen bieden. Aan de andere kant wordt het een probleem als je er geobsedeerd door raakt en/of het gebruikt om te ontsnappen aan het dagelijks leven. Of je er baat bij hebt, hangt volgens wetenschappers vooral af van je mentale stabiliteit en het niveau van luciditeit.

Zamnesia

Zamnesia is expert in alles omtrent wiet en psychedelica. Door specialistische kennis te combineren met diepgaand onderzoek, creëert Zamnesia continu hoogwaardige content. Zamnesia is daarmee dé deskundige op het gebied van geestverruimende middelen.

Lees bio