In Gesprek Over Psychedelica Met Professor Anil Seth

We spraken onlangs met de veelgeprezen neurowetenschapper Anil Seth. Veel van Seths werk richt zich op psychedelica en de manier waarop ze het brein beïnvloeden, zowel objectief als subjectief in termen van perceptie. In dit interview gaan we voornamelijk in op zijn onderzoek naar de invloed van psychedelica op het brein.

Beluister hieronder het volledige interview, of lees verder voor een samenvatting.

Wie is Anil Seth?

Anil Seth is professor Cognitive and Computational Neuroscience aan de Universiteit van Sussex en auteur van de bestseller Being You. Seths werk heeft als doel om meer inzicht te krijgen in het biologische mechanisme van het bewustzijn. Hij richt zich voornamelijk op de psychedelische staat van bewustzijn en wat we daarvan kunnen leren.

Samen met andere wetenschappers, filosofen en kunstenaars geeft Seth ook leiding aan het Perception Census project. Dit wereldwijde onderzoek probeert te ontrafelen hoe verschillende mensen de wereld waarnemen. Het doel daarbij is om verschillen en overeenkomsten in waarnemingen in kaart te brengen. Probeer de Perception Census zelf eens uit, het is zeer de moeite waard!

Wat is de Dream Machine?

De Dream Machine is ontworpen door een divers team uit verschillende disciplines, waaronder Seth en ook muzikant Jon Hopkins. Het maakt gebruik van stroboscopisch licht om een veranderde bewustzijnsstaat op te wekken. De wetenschap hierachter dateert uit het begin van de 20e eeuw. Seth heeft hiermee tot nu toe met meer dan 20.000 deelnemers onderzoek gedaan.

De Dream Machine biedt plaats aan twintig tot dertig mensen, die hun ogen sluiten terwijl het stroboscopische licht flikkert. Dit licht, gecombineerd met een muzikale soundscape, wekt een psychedelische toestand op.

Seth benadrukt echter dat, hoewel dit fenomenologisch gezien vergelijkbaar kan zijn met een psychedelische staat, het fysiek heel anders is. Psychedelische drugs beïnvloeden de chemie van de hersenen, waardoor die beruchte effecten ontstaan, maar stroboscopisch licht heeft geen (direct) effect op neurotransmitters.

Het Dream Machine-team vermoedt dat de machine niet alleen trance- of tripachtige ervaringen bij mensen opwekt, maar dat het bij sommigen ook helpt om emotionele problemen op te lossen. Hier is echter nog geen onomstotelijk bewijs voor. Een mogelijke verklaring is dat de nieuwigheid van de ervaring een dermate intens effect heeft dat men de dagelijkse realiteit achter zich laat en een volledig nieuw perspectief krijgt.

Er is echter meer onderzoek nodig om hier meer inzicht in te krijgen.

Wat is Seths meest interessante onderzoek wat psychedelica betreft?

Seth is het meest trots op zijn eerste onderzoek naar psychedelica. Daarin ontdekte zijn team dat psychedelica ervoor kunnen zorgen dat de hersenen in een meer willekeurige en ongeordende staat terechtkomen. Tot dat moment hadden wetenschappers alleen manieren ontdekt om deze juist geordender te krijgen, en dat vanuit een waaktoestand. Psychedelica zijn vooralsnog het enige middel om de hersenen meer willekeurig en ongeordend te krijgen.

Dit werd door de reguliere media al snel geïnterpreteerd als de ontdekking van een 'hogere bewustzijnsstaat', maar Seth zelf onderschrijft deze term liever niet. Hij zegt dat, hoewel bewustzijn op dezelfde manier kan worden gemeten, je uiteindelijk pure willekeurige hersenactiviteit meet. We weten dus niet of dit correleert met 'bewustzijn', laat staan dat we al kunnen vaststellen wat bewustzijn überhaupt is.

Ondanks dat benadrukt dit onderzoek de unieke eigenschappen van psychedelische drugs.

Wat is de 'beast machine theory of consciousness'?

Seth heeft zijn eigen theorie over het bewustzijn, namelijk de 'beast machine theory', een theorie die van de filosoof Descartes is overgenomen. In een notendop stelt deze theorie dat elke bewuste ervaring die we hebben, of dat nu van onze interne of externe wereld is, een soort voorspelling is. En deze voorspellingen dienen om het lichaam levend en functionerend te houden.

Wat is het 'hard problem of consciousness’?

De 'beast machine theory' is geïnspireerd door het van David Chalmers' beroemde ‘hard problem of consciousness’. Deze probleemstelling gaat over waarom sommige systemen, zoals levende wezens, waarnemingseigenschappen hebben. Met andere woorden, waarom hebben sommige fysieke objecten een innerlijk leven en andere niet?

Seth reageert hierop met wat hij het 'real problem of consciousness' noemt. Het echte probleem is niet zozeer de vraag waarom of hoe het bewustzijn tot stand komt, maar eerder het accepteren dat het bestaat, het uitleggen van de eigenschappen ervan en het begrijpen van waarom het voor elk levend wezen anders is.

Seth vergelijkt dit met het aloude ‘hard problem of life’. Waardoor ontstaat leven? Wat is leven? Deze vragen stonden ooit centraal in de filosofie en de vroege wetenschap, maar hebben nooit tot volstaande antwoorden geleid. Een actueel voorbeeld van waarom dit probleem nog steeds bestaat, is de onenigheid over de vraag of virussen wel of geen levende wezens zijn.

Tegenwoordig accepteren we over het algemeen dat dingen leven, en dat we in ieder geval meestal kunnen bepalen wat wel leeft en wat niet. Zelfs als we het niet helemaal kunnen uitleggen. Seth is van mening dat dit ook geldt voor het bewustzijn: we weten dat het bestaat, en meestal kunnen we zien wat wel en wat geen bewustzijn heeft.

Deze kijk op het bewustzijn wordt echter niet door iedereen gedeeld. Veel denkers geloven dat het veel verder reikt, en sommigen denken zelfs dat het een fundamentele kracht in het universum is. Anderen geloven echter dat in feite niets bewust is en dat het zelfs een illusie is.

Is de psychedelische toestand minder echt of juist echter dan de werkelijkheid?

Seth beweert dat, in subjectieve termen, een alledaagse waaktoestand en een psychedelische toestand even echt zijn, oftewel 'waarheidsgetrouw'. Dit betekent echter niet dat ze even waarheidsgetrouwe weergaven zijn van een objectieve, externe realiteit.

Een normale waaktoestand, beweert hij, is een meer waarheidsgetrouwe weergave van de buitenwereld. Volgens Seth is het brein dermate geëvolueerd om de buitenwereld zeer nauwkeurig waar te nemen en te voorspellen, omdat dit de overlevingskansen van het lichaam vergroot. Psychedelische drugs verstoren dit voorspellend vermogen, en daarom zou de psychedelische staat een minder waarheidsgetrouwe weergave van de buitenwereld zijn.

Als je meer wilt weten over Anil Seth en zijn werk, neem dan een kijkje op zijn website: anilseth.com. Hier kun je ook meer informatie vinden over zijn boek Being You. Hier kom je meer te weten over de Dream Machine. Wil je het hele gesprek luisteren, klik dan op de Spotify link bovenaan de pagina.

Max Sargent

Max schrijft al meer dan tien jaar en is de afgelopen jaren in de cannabis- en psychedelische journalistiek beland. Hij heeft allerlei artikelen geschreven voor bedrijven als Zamnesia, Royal Queen Seeds, Cannaconnection, Gorilla Seeds, MushMagic en nog veel meer. Hij heeft dus een brede ervaring in deze branche.

Lees bio