Alles over het effect van kattenkruid op mensen

Katten zijn gek op kattenkruid, maar wat doet het met mensen? Ook al lijkt deze muntachtige plant niet echt aantrekkelijk, je zou er best iets aan kunnen hebben.

We kijken hoe en waarom mensen kattenkruid gebruiken. Naast dat de plant een lange traditie in de natuurgeneeskunde heeft, krijgt deze ook binnen moderne gezondheidstrends steeds meer aandacht. We onderzoeken het effect en de toepassingen van kattenkruid en of het een vaste plek in je kruidenrek verdient.

Informatie over kattenkruid

Er gaan allerlei verhalen rond over kattenkruid. Sommigen geloven dat je er high van wordt, anderen beweren juist van niet.

Voor we dieper ingaan op het effect van kattenkruid, kijken we eerst naar de plant zelf.

Kattenkruid - Nepeta cataria

(68)

(68)

Kattenkruid - Nepeta cataria

Bekijken

Wat is kattenkruid?

Kattenkruid, of Nepeta cataria, is een vaste plant uit de muntfamilie die oorspronkelijk in Europa en Azië voorkomt, maar zich over Noord-Amerika en andere gematigde klimaatgebieden heeft verspreid. De plant heeft lichtgroene bladeren, dunne stelen en kleine, lichtpaarse bloemen.

Al eeuwenlang gebruiken mensen kattenkruid voor ontspanning, de spijsvertering en het bestrijden van kwaaltjes. Katten worden er helemaal wild van, vanwege de stof nepetalacton. Op mensen heeft het juist een rustgevend, slaapverwekkend effect.

Het effect van kattenkruid op mensen

Het effect op mensen is net zo divers als bij katten, maar waar katten er helemaal gek van worden, gebeurt dat bij gelukkig ons niet!

Wat doet kattenkruid dan wel bij ons, en: kun je het gewoon gebruiken?

Is kattenkruid veilig voor ons?

Ja, in het algemeen is kattenkruid veilig voor ons, tenzij je er teveel van neemt. Je drinkt het in de vorm van thee, een tinctuur of in een kruidenmengsel. Maar houd je altijd aan de aanbevolen dosering, en raadpleeg je huisarts in het geval dat je zwanger bent, borstvoeding geeft of medicijnen gebruikt.

Het effect van kattenkruid

Hoewel kattenkruid je geen euforische 'high' bezorgt, zoals bij katten, zorgt het wel voor het volgende:

• ontspanning
• een rustige spijsvertering
• het verzachten van fysiek ongemak of kramp

Dierproeven wijzen uit dat de etherische olie in kattenkruid ontspant en krampen verhelpt, hoewel er meer onderzoek nodig is (Sayyah 2009).

Het nut van kattenkruid voor onze gezondheid

Kattenkruid bevat diverse bioactieve stoffen die voor therapeutische doeleinden gebruikt kunnen worden. Meest opvallend zijn nepetalacton, citronellol, linalool, limoneen en diverse flavonoïden en tanninen. Deze stoffen zijn onder andere onderzocht op het effect op het zenuwstelsel, het maag-darmkanaal en het immuunsysteem.

Hoewel klinisch onderzoek beperkt is, blijkt zowel uit vooronderzoek als de traditionele holistische praktijk, dat kattenkruid voor onze gezondheid veel zou kunnen betekenen.

Hieronder gaan we wat dieper op deze materie in.

Natuurlijke verlichting van spanning

Vooral in Europa en Noord Amerika wordt kattenkruid al heel lang door kruidengenezers als slaapmiddel gebruikt. Dat komt misschien omdat nepetalacton, de bioactieve stof in kattenkruid, reageert op ons GABA-erge systeem. Gamma-aminoboterzuur (GABA) is de primaire remmende neurotransmitter in onze hersenen, die een belangrijk rol speelt bij het verminderen van prikkelbaarheid en het bevorderen van rust.

Dierproeven laten zien dat een extract van Nepata cataria een dempende werking heeft op het centrale zenuwstelsel, en daarmee rustgevend is en angstig gedrag vermindert (Sayyah et al., 2009). Hoewel het effect bij ons nog onvoldoende onderzocht is, bevelen kruidengenezers wel thee en etherische olie van kattenkruid als kalmeringsmiddel aan.

Meestal wordt kattenkruid, in combinatie met kamille, citroenmelisse en valeriaanwortel, als thee gebruikt. Deze kalmerende kruiden zouden samen een algemeen gevoel van rust kunnen geven.

Kattenkruid als slaapmiddel

Slapeloosheid of moeite hebben om in slaap te komen, is een veelvoorkomend probleem. Kattenkruid wordt van oudsher als slaapmiddel gebruikt, vanwege zijn slaapverwekkende en rustgevende eigenschappen (Grognet, 1990).

Dit slaapverwekkende effect heeft te maken met de reactie van nepetalacton op het parasympatische zenuwstelsel: het brengt je als het ware in een roes. De in kattenkruid aanwezige stoffen linalool en citronellol tref je ook aan in lavendel en andere slaapverwekkende kruiden. Het zijn terpenoïden die uitgebreid onderzocht zijn op hun rol bij het bevorderen van de slaapkwaliteit en de slaapduur.

Je kunt het heel makkelijk zelf eens uitproberen: doe gewoon wat gedroogde bladeren van kattenkruid in heet water (zie instructies hieronder). Als je ongeveer een uur voor het slapengaan een kopje kattenkruid thee drinkt, kun je je lekker ontspannen en ben je goed voorbereid op een rustige nacht.

Kattenkruid (Nepeta Mussinii) Zaden

(21)

(21)

Kattenkruid (Nepeta Mussinii) Zaden

Bekijken

Het nut voor de spijsvertering

Traditionele kruidengenezers gebruiken kattenkruid al heel lang voor een goede werking van het maag-darmkanaal, vooral bij een opgeblazen gevoel, krampen, indigestie en winderigheid (Chaudhary et al., 2023).

Waarschijnlijk komt dit omdat het krampen tegengaat en de spontane samentrekking van de darmspieren vermindert. Het heeft te maken met de flavonoïden en etherische olie in kattenkruid, die beide inwerken op het gladde spierweefsel in de darmen en daarmee krampen en ander ongemak verlichten.

Sommige fenolische verbindingen in kattenkruid stimuleren de galproductie en verbeteren de spijsvertering. Kattenkruid wordt in combinatie met venkel, pepermunt of gember vaak in spijsverteringsproducten verwerkt, met name in kalmeringsmiddelen voor de maag na de maaltijd.

Gangbare preparaten voor de spijsvertering zijn: tinctuur, bepaalde soorten kruidenthee en zelfs buikkompressen.

Ondersteuning bij lichamelijk ongemak en de immuunfunctie

Kattenkruid bevat diverse stoffen die kunnen helpen bij fysieke pijn en de immuunrespons. Dit zijn onder andere:

• nepetalacton
• citronellol
• limoneen
• rozemarijnzuur
• tanninen

Uit dierproeven blijkt dat de etherische olie of een extract van kattenkruid pro-inflammatoire cytokinen en oxidatieve stressmarkers afremt. Deze spelen beide een rol bij chronische ontstekingen en pijn (Sayyah et al., 2009).

Zo zou kattenkruid een bijdrage kunnen leveren aan het verhelpen van hoofdpijn, menstruatiekrampen en spierpijn. In de traditionele kruidenpraktijken in Europa werd kattenkruid vaak in olie verwerkt of aan buikkompressen toegevoegd om spierpijn en pijn aan de gewrichten te verlichten.

Een kop hete kattenkruid thee biedt systemische verlichting; een kompres met kattenkruid verlicht plaatselijke pijn.

Kun je kattenkruid ook bij verkoudheid of griep gebruiken?

Kattenkruid wordt onder andere gebruikt als een diaforetisch middel: een middel dat zweten stimuleert. Op die manier kan het in de vroege stadia van verkoudheid of griep helpen om de koorts te reguleren (Patel & Shah, 2023).

Het bevat ook milde slijmoplossende en decongestieve eigenschappen, waardoor de luchtwegen vrij worden gemaakt en bijvoorbeeld neusverstopping of hoesten verholpen worden. Omdat het verwarmt en tegelijk ontspant, is kattenkruid heel geschikt als middel tegen verkoudheid, vooral als je het combineert met andere verzachtende kruiden zoals vlierbloesem, duizendblad en pepermunt.

Drink bij verkoudheid of griep meermaals per dag een kop warme kattenkruid thee of ga stomen met kattenkruid. Zo gaan de sinussen in je neus open en verzacht je geïrriteerde luchtwegen.

Hoe kunnen we kattenkruid gebruiken?

Ben je geïnteresseerd in het gebruik van kattenkruid? Er zijn diverse manieren om het te gebruiken en ze zijn allemaal heel makkelijk. Hieronder kijken we kijken hoe je kattenkruid kunt bereiden en gebruiken.

Kattenkruid thee

Thee maken is een van de meest eenvoudige en effectieve manieren om van het effect van kattenkruid te profiteren.

Hoe maak je thee van kattenkruid?

1. Doe 1-2 theelepels gedroogde kattenkruid-bladeren in een kop.
2. Giet er heet (geen kokend) water overheen.
3. Dek de kop af en laat de thee 10-15 minuten trekken.
4. Roer het goed door en geniet ervan!

De thee smaakt een beetje naar munt en aarde. Als je het combineert met kamille of citroenmelisse krijg je een sterker effect. Drink er naar behoefte dagelijks drie koppen van.

Thee & Kruiden Infuser (Zamnesia)

(202)

(202)

Thee & Kruiden Infuser (Zamnesia)

Bekijken

Kattenkruid in natuurlijke medicijnen

Je komt kattenkruid vaak tegen in een tinctuur, extract, of in capsules met een mengsel van kruiden voor slaap of ontspanning. Door het te combineren met andere kalmerende of ontspannende kruiden, wordt het effect van kattenkruid versterkt.

Kattenkruid vapen

Sommige kruidengenezers suggereren dat het vapen van kattenkruid zorgt voor een veel sneller effect, zonder verbranding. Om te vapen doe je het volgende:

1. Gebruik gedroogd, biologisch gekweekt kattenkruid (zonder toevoegingen).
2. Stel je vape in op 150-160°C, dat is de beste temperatuur om de vluchtige olie vrij te laten komen.
3. Neem voorzichtig een trekje en kijk hoe je erop reageert.

Let op: Er is veel minder wetenschappelijk bewijs voor het effect van vapen in vergelijking met thee of tinctuur, en het effect is heel divers.

Is het roken van kattenkruid de moeite waard?

Kun je kattenkruid roken? Jazeker, maar het is beslist niet nodig!

Hoewel je gedroogd kattenkruid best kunt roken, wordt het niet aanbevolen. Je wordt er niet high van en het brandt snel op, je irriteert je longen en het heeft alle kwalijke gevolgen van roken.

In plaats van roken van kun je beter een van de hierboven beschreven alternatieven gebruiken.

Theekruiden Zaden Pack - Zammi's Farm

(10)

(10)

Theekruiden Zaden Pack - Zammi's Farm

Bekijken

Mogelijke bijwerkingen en voorzorgsmaatregelen

Hoewel kattenkruid voor de meeste volwassenen wel veilig is, moet je wel met het volgende rekening houden.

Onder andere de volgende bijwerkingen kunnen optreden:

• slaperigheid
• hoofdpijn (bij een hoge dosering)
• maagklachten (als je er vatbaar voor bent)

Gebruik nooit kattenkruid als je in de volgende omstandigheden verkeert:

• zwangerschap of borstvoeding (het kan krampen van de baarmoeder veroorzaken)
• diagnose van bekkenontsteking of hevige menstruatie
• inname van kalmeringsmiddelen of middelen voor het zenuwstelsel

Houd je aan de aanbevolen dosering (1-2 theelepels gedroogd kattenkruid per kopje thee, maximaal driemaal daags) en raadpleeg eventueel je huisarts.

Kattenkruid voor mensen: een goed idee?

We weten dat katten helemaal wild worden van kattenkruid, maar voor ons kan de plant ook een aangenaam en natuurlijk effect hebben. Je geneest er echt niet alle kwaaltjes mee, maar soms biedt het wel resultaat.

Probeer eens een kopje kattenkruid thee, meng het in een rustgevende tinctuur of neem er een geneeskrachtig kruidenmengsel van. Gebruik het echter altijd op een verantwoorde manier, en raadpleeg voor alle zekerheid eventueel een deskundige.

Max Sargent

Max schrijft al meer dan tien jaar en is de afgelopen jaren in de cannabis- en psychedelische journalistiek beland. Hij heeft allerlei artikelen geschreven voor bedrijven als Zamnesia, Royal Queen Seeds, Cannaconnection, Gorilla Seeds, MushMagic en nog veel meer. Hij heeft dus een brede ervaring in deze branche.

Lees bio